کوچکترین دایناسور جهان در یک کهربای ۹۹ میلیون ساله پیدا شد

فسیل کوچکترین دایناسور کشف‌شده در تاریخ که در کهربای ۹۹ میلیون‌ساله مدفون شده بود، آنچه را که از زندگی ماقبل‌تاریخی می‌دانستیم، بازنویسی خواهد کرد.

در کشفی که دنیای دیرین‌شناسی را تحت تاثیر قرار داده، پژوهشگران فسیل جمجمه‌ی کوچکترین دایناسوری را که تا به امروز کشف شده پیدا کرده‌اند؛ جمجمه‌ای که به شکل بی‌نقصی در یک کهربای ۹۹ میلیون‌ساله حفظ شده است. 

این حیوان که با نام علمی  اوکولودنتاویس کاهونگرائه  (Oculudentavis khaungraae) شناخته می‌شود، کم و بیش به اندازه یک مرغ مگس‌خوار مدرن است که گمان می‌رود به گروهی از دایناسورهای باستانی تعلق داشته که در نهایت به پرندگان مدرن تکامل یافتند. 
این فسیل که در میانمار پیدا شده، شامل مجموعه‌ای از بیش از ۱۰۰ دندان تیز مانند تیغه‌های ریز، حفره‌های چشمی غیرعادی بزرگ و ویژگی‌های جمجمه‌ای باریک می‌شود که مشابه هیچ گونه‌ی زنده‌ی امروزی نیست. ترکیب ویژگی‌های بی‌همتای این دایناسور، از جمله چشمانی شبیه مارمولک و بدن بسیار سبک، دانشمندان سراسر جهان را شگفت‌زده کرده است. 

پنجره‌ای به یک اکوسیستم از دست رفته

وقتی پژوهشگران برای نخستین بار این جمجمه محبوس در کهربا را بررسی کردند، از وضعیت بی‌نقص آن شگفت‌زده شدند. جینگمای اوکانر، دیرین‌شناس و نویسنده‌ی مشترک مطالعه اخیر درباره‌ی این کشف گفته: «وقتی حیوانی در کهربا حفظ می‌شود، طوریست که انگار دیروز مُرده!» برخلاف سنگ‌های رسوبی، کهربا می‌تواند با وضوح استثنایی بافت‌های نرم، پر پرندگان و حتی پوست را حفظ کند و به دانشمندان این امکان را بدهد که حیوانات ماقبل‌تاریخی را با دقت شگفت‌انگیزی بازسازی کنند. 

اوکولودنتاویس بینش مهمی را درباره یکی از بخش‌های نادیده‌گرفته‌شده‌ی اکوسیستم دایناسورها ارائه می‌دهد: کوچکترین ساکنان آن. لارس اشمیتس، زیست‌شناس با اشاره به اینکه فسیل‌های دایناسورهای کوچک بسیار نادر هستند، چون بسیار شکننده هستند و طی فرایند فسیل شدن به راحتی از بین می‌روند، می‌گوید: «ما احتمالاً بخش بزرگی از اکوسیستم دایناسورها را از دست داده‌ایم.» 

2

 

نگاه دقیق‌تر به چشمان مارمولک‌مانند این موجود موجب شده کارشناسان بر این باور باشند که فعالیت اصلی آن در طول روز بوده است.

دندان‌هایی بیش از هر پرنده باستانی که تا به حال پیدا شده است

یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز اوکولودنتاویس تعداد بالای دندان‌های آن است: بیش از ۱۰۰ دندان که در جمجمه‌ای کوچک‌تر از یک ناخن انگشت جمع شده‌اند. اوکانر می‌گوید: «این چشمان عجیب که به طرفین بیرون زده و به اطراف نگاه می‌کنند؛ هیچ چیزی همچون این نمونه‌ها زنده نیست». از دید تکاملی، این کشف فرضیات دیرینه‌تر در مورد کوتوله‌گی جزیره‌ای (فرایندی که در آن گونه‌های ایزوله‌شده در طول زمان کوچکتر می‌شوند) را به چالش می‌کشد. 

اوکانر توضیح می‌دهد: «کوچک‌سازی معمولاً با ویژگی‌هایی مانند از دست دادن دندان و چشمان بزرگ به نسبت بدن همراه است. با این حال، از آنجا که اوکولودنتاویس دندان‌های بیشتری نسبت به معمول دارد، این نکته نشان می‌دهد تکامل همیشه طبق قوانین عمل نمی‌کند.» 

1

اسکن CAT از Oculudentavis khaungraae

دایناسوری که انتظارات را به چالش می‌کشد

اوکولودنتاویس با جمجمه کوچک، چشمان برآمده و فک پر از دندان‌های کوچک، شبیه هیچ پرنده یا دایناسور دیگری که تا به حال دیده‌ایم نیست. اگرچه احتمالاً از بی‌مهرگان و حشرات کوچک تغذیه می‌کرده، ویژگی‌های شکارچی‌مانندش، آن را به یک قطعه پازل منحصر به فرد در مسیر تکاملی از دایناسورها به پرندگان تبدیل می‌کند. 

لیدا شینگ، دیرین‌شناس که نخستین اسکلت دایناسور جهان را در کهربا در سال ۲۰۱۶ پیدا کرد، می‌گوید این کشف جدید درک ما از تنوع دایناسورها را گسترش می‌دهد: «ما قبلاً ردپای یک دایناسور به طول یک سانتیمتر را پیدا کرده بودیم که فکر می‌کردم کوچک‌ترین اندازه را دارد تا اینکه اوکولودنتاویس را پیدا کردیم.»

اخبار مرتبط

منبع: فرادید
آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

ارسال به دیگران :

نظر شما

وب گردی