کشف کهکشان هایی با عمر بیش از ۱۳ میلیارد سال
اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب، سه کهکشان اولیه کیهان را کشف کرده‌اند که قدمت آنها به تنها ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال پس از آغاز شکل‌گیری جهان بازمی‌گردد.
در تصویر گرفته شده توسط تلسکوپ جیمز وب، این سه‌گانه‌های کهکشانی همچون لکه‌های کدری دیده می‌شوند که از گازهای هلیوم و هیدروژن مجاور تغذیه می‌کنند.
این عناصر گازی در طول میلیون‌ها سال باعث رشد و توسعه این کهکشان‌ها در کیهان می‌شوند و به شکل‌گیری آنها در حالت‌های بیضی و مارپیچ کمک می‌کنند.
کسپر الم هاینتز، اخترفیزیکدان مرکز سپیده‌دم کیهانی (DAWN) در دانمارک و نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره می‌گوید: «شما می‌توانید بگویید این نخستین تصاویر ‘مستقیم’ از فرایند شکل‌گیری کهکشان است که ما تا به حال مشاهده کرده‌ایم.»
وی اضافه کرد: «در حالی که جیمز وب قبلا کهکشان‌های اولیه‌ای را در مراحل بعدی تکامل به ما نشان داده بود، در اینجا ما شاهد تولد آنها و ساخت اولین منظومه‌های ستاره‌ای در جهان هستیم.»
سال‌های آغازین پس از مه‌بانگ همواره مورد توجه دانشمندان بوده است. حدود ۴۰۰ هزار سال پس از انفجار بزرگ، جهان ما وارد تاریکی شد. این اتفاق پس از آن رخ داد که فضای آشفته و سوزان سابق به اندازه کافی سرد شد و همین امر اجازه داد تا اتم‌های هیدروژن خنثی تشکیل شوند.
این فعل و انفعال شیمیایی باعث شد تا کیهان در یک مه اولیه پوشانده شود. این مه برای حدود ۱ میلیارد سال پس از انفجار بزرگ جهان را پوشانده بود، تا زمانی که نور اولین نسل از ستارگان جهان را فرا گرفت.
تحقیقات اخیر نشان داده است کهکشان‌های کوتوله‌ای که در چند صد میلیون سال اول کیهان شکل گرفته‌اند، به طرز شگفت‌انگیزی نقشی فراوان در محو این فضای مه‌آلود ایفا کرده‌اند.
داراچ واتسون، یکی از نویسندگان این مطالعه، در این خصوص گفت: «این روندی است که ما شروع آن را در مشاهدات خود می‌بینیم. این کهکشان‌ها مانند جزایر درخشان در دریایی از گازهای خنثی و کدر به چشم می‌خورند.»
ابزار فروسرخ قدرتمند تلسکوپ جیمز وب توانست نحوه جذب نور سه کهکشان و اطراف آنها را به تصویر بکشد.
این عکس همچنین نشان می‌دهد که کهکشان‌ها به شکل مخازن بزرگ و متراکم گاز هیدروژن خنثی هستند و هنوز اولین ستاره‌های خود را به دنیا نیاورده‌اند. برای اینکه ستارگان متولد شوند، برخی از بخش‌های این گاز اولیه باید با هم در حفره‌های بسیار متراکم ادغام شوند. فرایندی که تشکیل اجرام ستاره‌ای را کلید می‌زند.
به گفته دانشمندان، از زمان این تصویر احتمالا میلیون‌ها سال طول کشیده تا اولین نسل از ستارگان در این کهکشان‌ها متولد شوند.
اخترشناسان هنوز نمی‌دانند گاز چگونه بین مراکز کهکشان‌ها، که سیاه‌چاله‌های پرجرم را نیز در خود جای داده‌اند، و همچنین در حومه‌های کهکشانی توزیع می‌شود.
از چپ بالا به راست پایین: مراحل تشکیل ستارگان در فضای کهکشانی اولیه و شفاف شدن فضای کیهان
مشاهدات آتی نه تنها ممکن است به حل این معما کمک کنند، بلکه می‌توانند نشان دهند آیا مخازن گاز این کهکشان‌ها کاملاً از هیدروژن اولیه ساخته شده‌اند یا از واپاشی عناصر سنگین‌تر به وجود آمده‌اند.
گابریل برامر، محقق در مرکز سپیده‌دم کیهانی و یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «این فرآیندی است که ما آن را بیشتر بررسی خواهیم کرد، تا زمانی که بتوانیم قطعات بیشتری از پازل را کنار هم بچینیم.»
وی با اشاره به نقش تلسکوپ جیمز وب در ثبت این فرایند گفت: «تصاویر و داده‌های این کهکشان‌های دوردست قبل از وب غیرممکن بود.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Science» منتشر شده است.
نظر شما