معمای جانور «سِپَردار» ۵۰۰ میلیون‌ساله بالاخره حل شد
یک مطالعه نشان داده که دیرین‌شناسان راز یک موجود عجیب و غریب و ماقبل تاریخی را کشف کرده‌اند. این راز بیش از یک قرن محققان را متحیر کرده بود.
این حیوان تقریباً ۸ اینچی که به نام اوداریا آلاتا شناخته می‌شود، نخستین بار سال ۱۹۱۲ بر اساس بقایای یافت‌شده در برِگِس شِیل (یک ذخیره فسیلی مشهور) واقع در رشته‌کوه‌های راکی بریتیش کلمبیای کانادا توصیف شد.
قدمت این ذخیره به حدود ۵۰۸ میلیون سال پیش در دوره کامبرین بازمی‌گردد که شاهد تنوع عمده‌ی گروه‌های جانوری بود. تا به امروز، اوداریا تنها از بِرگِس شِیل شناخته شده و یکی از نمادین‌ترین موجودات این ذخیره است.
تلاش‌ها برای طبقه‌بندی اوداریای مرموز پس از کشف اولیه آن آغاز شد. محققان همیشه می‌دانستند این فسیل یکی از بندپایان است، یک گروه فوق‌العاده متنوع از حیوانات بی‌مهره با اندام‌های مفصلی و پوسته سخت (که به آن اسکلت بیرونی می‌گویند) که شامل عنکبوتیان، حشرات و سخت‌پوستان و همچنین حیوانات منقرض‌شده‌ای مانند تریلوبیت‌ها می‌شود. اما این پرسش که اوداریا میان بندپایان به چه گروهی تعلق دارد، مدتهاست دانشمندان را سردرگم کرده است.
آلخاندرو ایزکوئیردو لوپز، نویسنده اصلی مطالعه وابسته به دانشگاه تورنتو، کانادا و موزه سلطنتی اونتاریو به نیوزویک گفته که ابتدا تصور میشد اوداریا چیزی شبیه میگو است، اما محققان بعدی اشاره کردند شواهد تشریحی کافی برای این ادعا وجود ندارد. برخی محققان در طول دهه‌ها فکر می‌کردند اوداریا بخشی از دودمانی است که با هر چیزی که امروز وجود دارد، بی‌ربط است.
اما در آخرین مطالعه منتشر شده در مجله «مجموعه مقالات انجمن سلطنتی بی: علوم زیستی»، ایزکوئیردو لوپز و همکارانش در نهایت نشان دادند اوداریا/Odaraia بخشی از یک گروه بندپایان به نام آرواره‌داران است.
ایزکوئیردو لوپز می‌گوید: «آرواره‌داران صدپاهایی هستند که زیر زمین کمین می‌کنند، مگس‌هایی که در تابستان شما را آزار می‌دهند یا خرچنگ‌هایی که ممکن است در دریا ببینید. تمام این حیوانات یک ویژگی مشترک دارند: یک جفت زائده کوچک به نام آرواره (فک پایین) روی سر که از آن برای جویدن یا آسیاب کردن استفاده می‌کنند. اگر مورچه شما را گزیده باشد، حتماً از فک پایین خود استفاده کرده است. امروزه، آن‌ها جزو موفق‌ترین گروه‌های حیوانات روی زمین هستند.»
به لطف کار محققان قبلی، مشخص شد آرواره‌داران بیش از ۵۰۰ میلیون سال پیش در دریاهای کم‌عمق به وجود آمدند.
ایزکویردو لوپز گفت: «با این حال، بدن عجیب اودارایا همیشه ما را گیج می‌کرد و نمی‌دانستیم آیا واقعاً آرواره‌دار است یا خیر.»
با این حال، محققان در آخرین مطالعه، یک مدرک کلیدی کشف کردند که پاسخ این پرسش بود: یک جفت آرواره که به خوبی حفظ شده بودند. این مطالعه شامل بررسی بیش از ۱۵۰ نمونه فسیلی میشد که بین دهه ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰ در برگس شیل جمع‌آوری شدند. این تیم به طور مستقیم نمونه‌ها را از طریق عکس یا میکروسکوپ بررسی کردند.
ایزکویردو لوپز گفت: «[آرواره‌های حفظ شده] جزئیاتی دارند که قبلاً هرگز ندیده بودیم، مانند تعداد کل و شکل دندان‌ها.»
این آرواره‌ها یکی از ویژگی‌های کلیدی و متمایز گروه آرواره‌داران حیوانات هستند، نشانه‌ای قوی مبنی بر اینکه اوداریا عضوی از آن‌هاست. در واقع، محققان بر این باورند که این موجود یکی از نخستین اعضای شناخته شده آرواره‌داران است.
این محقق گفت: «در این مورد، ما به گذشته بازگشته‌ایم. اگرچه این حیوان میگو نیست، اما جد بسیار دور میگوها (و همچنین خرچنگ‌ها و بسیاری دیگر) است که امروزه زندگی می‌کنند».
ایزکویردو لوپز و همکارانش کشف جالب دیگری هم کردند که پرسش بی‌پاسخ دیگری را در مورد این گونه روشن کرد: این حیوان چگونه غذا می‌خورد؟
«آنچه که مایه شگفتی بود، یافتن یک سری خار روی پاهای اوداریا بود. وقتی اوداریا سال ۱۹۸۱ توصیف شد، درک بریگز، نویسنده اصلی آن مطالعه، این پیشنهاد را مطرح کرد که اوداریا احتمالاً حیواناتی را به نحوی اسیر میکرده، اما او نمی‌دانست چگونه. حالا، ما فکر می‌کنیم این خارها در هم تنیده می‌شدند و یک «تور ماهیگیری» ایجاد می‌کردند که هر طعمه بدبختی را به دام می‌انداخت. »
فسیل‌های شناخته‌شده این حیوان بیش از ۵۰۰ میلیون سال قدمت دارند
آخرین یافته‌ها اطلاعات جدیدی را در مورد آناتومی اودارایا فاش کردند که پیشتر به دلیل پوست سخت (بخشی از اسکلت بیرونی بندپایان که می‌تواند به عنوان سپر سر عمل کند) و دم عجیب آن قابل‌توجه بود.
«در اوداریا، دم دارای یک باله پشتی و دو باله جانبی است. این نوع دم ممکن است شبیه به ماهی باشد، اما اودارایا ماهی نیست. هیچ یک از بستگان اوداریا یا جانشینان تکاملی این حیوان چنین دمی ندارند. این اختراعی بود که به دلایل نامعلوم در آرواره‌داران موفق نبود.»
«سپر سر اوداریا تقریباً نیمی از بدنش از جمله پاهایش را می‌پوشاند، طوری که انگار در لوله‌ای محصور شده باشد. محققان قبلی پیشنهاد کرده بودند این شکل به اوداریا اجازه می‌داده طعمه‌هایش را جمع کند، اما مکانیسم این گرفتن تا کنون برای ما ناشناخته بود.»
این مطالعه به محققان این فرصت را می‌دهد که منشاء آرواره‌داران و اینکه آیا هیچ عامل کلیدی در موفقیت آینده آن‌ها وجود دارد را بهتر درک کنند.
ایزکوئیردو لوپز به نیوزویک گفت: «با کشف آنچه اوداریا می‌خورد، دید جامع‌تری از نحوه عملکرد اکوسیستم‌ها در ۵۰۰ میلیون سال پیش به دست آوردیم.
نظر شما