«گرگ خاکی»؛ جانور مرموزی که هر شب ۳۰۰ هزار موریانه می‌خورد
گرگ خاکی یا پسر عموی عجیب دنیای کفتارها که دندان‌های میخ‌مانند دارد و فقط حشره می‌خورد، یک رمز و راز تکاملی است و از دودمانی نشات می‌گیرد که دانشمندان هنوز آن را کشف نکرده‌اند.
این کفتارهای کوچک شب‌زی و تک‌زی برخلاف اقوام گوشتخوارشان، فقط موریانه می‌خورند. آنها هر شب می‌توانند تا ۳۰۰۰۰۰ حشره بخورند و از زبان چسبناک و فوق‌العاده‌شان برای این کار استفاده می‌کنند.
زبان گرگ خاکی پهن و گرد است و برجستگی‌های روی سطح زبانش دارای پرزهای چشایی هستند. شن و ماسه‌ای که با خوردن موریانه‌ها وارد بدن گرگ خاکی می‌شود، به هضم غذای او کمک می‌کند.
به خاطر این رژیم غذایی تخصصی، گرگ‌های خاکی دندان‌های صاف و میخ مانندی دارند که نمی‌توانند با آنها گوشت بجوند. این حیوانات با این که دندان نیش دارند، برخلاف همتایان گوشتخوار خود، فقط از آنها برای دفاع از قلمرو و توله‌هایشان استفاده می‌کنند.
گرگ‌های خاکی کوچکترین گونه از چهار گونه کفتار هستند که ۵۵ تا ۸۰ سانتیمتر طول و ۵۰ سانتیمتر قد دارند. بر خلاف کفتارهای خال‌دار (Crocuta crocuta) و کفتارهای راه‌راه (Hyaena hyaena)، گرگ‌های خاکی در گلّه زندگی نمی‌کنند و فقط برای جفت‌گیری و بزرگ کردن توله‌ها جفت می‌شوند.
سبک زندگی تک‌زی آنها از علاقه‌شان به موریانه‌ها ناشی می‌شود. آنها هر شب ساعت‌های زیادی را صرف لیسیدن موریانه‌ها می‌کنند و این رژیم غذایی برای زندگی گروهی مناسب نیست.
دانشمندان مطمئن نیستند این گرگ‌ها نخستین بار چگونه تکامل یافتند. جدا شدن کامل این گونه از اقوام زنده و اجداد منقرض‌شده‌ی خود باعث شده که محققان این گونه را به صورت استعادی «دودمان ارواح» بنامند؛ یعنی هیچ مدرک فسیلی از نیاکان باستانی آنها به جای نمانده است. اعتقاد بر این است که این گونه حدود ۱۵ میلیون سال پیش بر اثر واگرایی ژنتیکی از گونه‌های دیگر کفتار پدیدار شده، اما نخستین فسیل‌هایی که شبیه به این گونه هستند مربوط به ۴ میلیون سال پیش هستند.
با این حال، فسیل‌های کشف‌شده در چین با قدمت ۱۲ تا ۱۵ میلیون سال پیش، گونه‌ی منقرض‌شده‌ی کفتار (Gansuyaena megalotis) هستند که آنها نیز رژیم موریانه‌خواری داشتند. این کشف به درک ما از چگونگی پیدایش این کفتارهای غیرعادی کمک می‌کند.
جک تسنگ، استادیار زیست‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: «با این فسیل‌ها، ما به این پرسش می‌رسیم که چگونه یک دودمان بسیار تخصصی برای خوردن گوشت، عضوی دارد که این مسیر کاملاً متفاوت را آغاز کرده و تبدیل به یک حشره‌خوار تخصصی شده است.
«اکنون، ما نقطه شروع و نقطه پایان را داریم. گام بعدی این است که بفهمیم در ۱۰ میلیون سال میانی این دودمان چه اتفاقی افتاده است.»
نظر شما